Câu chuyện xưa kết thúc, trời đã tối hẳn.

Mấy ngày nay Melbourne vẫn luôn mưa, lúc này mưa gió lại nổi lên quét vào cửa sổ. Mộc Tử Quân cảm thấy lạnh, đứng dậy đóng cửa sổ lại. Khi quay lại thì bên kia đã cúp điện thoại.

Tống Duy Bồ cũng đặt ống nghe xuống, phát ra một tiếng “cạch” nhẹ nhàng. Giới Dụ xoa mắt, đứng dậy cầm lấy ba lô, chắp tay trước ngực cúi chào họ, nói: “Hôm nay tôi đã học được cách bắt taxi, tôi sẽ tự quay về chỗ ở.”

“Trời mưa rồi.” Giọng Tống Duy Bồ không cao, hòa vào tiếng mưa tí tách ngoài cửa sổ: “Tôi lái xe đưa anh đi.”

Anh không phải người giả vờ khách sáo, nói xong thì đứng dậy lấy chìa khóa xe, chuẩn bị đưa Giới Dụ xuống gara. Mộc Tử Quân khoanh tay tiễn vài bước, anh đưa ô cho Giới Dụ trước, sau đó đưa anh ấy ra cửa. Cửa khép hờ, cô nghe thấy anh nói “Chờ tôi lấy chìa khóa” bên ngoài rồi lập tức quay về.

Mưa ngày càng lớn, cửa hé mở cũng thấy được hơi nước. Cô thấy bóng dáng anh từ ngoài cửa tiến vào, tóc trên trán đã ướt. Mộc Tử Quân muốn đưa tay giúp anh phủi đi, khi giơ tay lên cũng hỏi “Muốn lấy chìa khóa sao”. Còn chưa dứt lời, anh bất ngờ kéo cô về phía mình vài bước, sau đó ôm chặt vào lòng.

Cô đặt tay lên vai anh, mắt nhắm lại, ngửi thấy mùi mưa trên người anh. Anh lại cúi đầu, chạm nhẹ lên trán cô, sau đó lùi về phía sau một bước, tay phải đưa ra sau tìm tay nắm cửa.

“Anh sẽ về sớm.” Anh nói.

Cô gật đầu, lần này bóng dáng anh biến mất ở cửa, vài tiếng bước chân dọc theo cầu thang sắt ngoài cửa xuống dưới, cuối cùng biến mất ở hướng gara bên trái dưới lầu. Mộc Tử Quân lại nhìn cánh cửa một lát, sau đó tầm mắt quay lại bàn trà, thẫn thờ đối diện với ba cuốn kịch bản trên đó.

Đây là phiên bản đóng dọc, trước kia Kim Tương Tuyệt đã nhập rất lâu nhưng vẫn chưa bán được, để lại đến khi Tống Duy Bồ tiếp quản. Các hiệu sách tiếng Hoa thông thường sẽ không nhập loại sách này, không biết lúc ấy bà suy nghĩ gì.

Bọn họ rất khó biết được những suy nghĩ của Kim Tương Tuyệt, mọi hiểu biết về bà chỉ có thể thu được từ lời kể của người khác. Tát Sa từng nói với cô, cuộc đời của Kim Tương Tuyệt đủ huyền thoại, mà huyền thoại thì định sẵn sẽ chịu nhiều chỉ trích — “Nhưng đối với bản thân bà mà nói, đánh giá đúng sai đều vô nghĩa.”

Lúc đó cô còn chưa hoàn toàn hiểu câu nói này, nhưng nghe Tư Thất kể xong những chuyện thời niên thiếu của bà, dường như cô đã hiểu ra. Nghĩ đến những yêu hận dây dưa đến già, cuối cùng chỉ có một mình bà vượt qua con sông đó. Con người thời trẻ nghiêm túc đến đáng yêu, mọi việc đều muốn phân biệt đúng sai, mọi bất hạnh đều muốn quy về nhân quả. Nhưng Kim Tương Tuyệt có lẽ đã cẩn thận suy nghĩ, đời người như cánh đồng bát ngát, ngàn con đường đều có thể đi, đường có thể tiến về phía trước, đều không tính là sai.

Lật đến trang cuối của kịch bản, cô chồng ba cuốn lại, gõ gõ chúng trên bàn trà cho ngay ngắn, sau đó quay lại phòng ngủ, mở hộp trang sức của Kim Tương Tuyệt ra. Cây trâm hoa sen vẫn nằm yên trong hộp, từ ngày đầu tiên đến căn phòng này cô đã thấy nó, nhưng lúc đó không để ý nhiều.

Cô tìm một hộp quà từ dưới gầm giường, lúc trước mua đồ được tặng kèm hộp này, bỏ kịch bản và cây trâm vào trong. Nghĩ ngợi một lúc, cô lấy chiếc váy múa màu vàng từ tủ quần áo ra, gấp ngay ngắn rồi đặt vào hộp. Cuối cùng, cô đặt bức chân dung Rossela vẽ tặng bà lên trên cùng.

Dù Kim Tương Tuyệt đã chuẩn bị tốt mọi thứ sau khi mình qua đời, nhưng cuối cùng lại ra đi trong giấc ngủ, nên không để lại bất kỳ di vật nào. Một năm trước, Tống Duy Bồ đã sắp xếp lại theo ý mình, khi đó đương nhiên anh không biết những món đồ này có ý nghĩa đặc biệt gì với bà, anh chỉ có thể, cũng chỉ có thể để chúng lại chỗ cũ.

Mộc Tử Quân kiểm tra lại mọi thứ một lần, đặt hộp lên bàn trà, sau đó đậy nắp lại.

Trang viên khá xa, còn đang mưa, Tống Duy Bồ đi lâu hơn dự đoán. Cô vẫn luôn ngồi đợi trong phòng khách, cho đến khi nghe thấy tiếng đỗ xe và tắt máy dưới lầu.

Mộc Tử Quân vội vàng chạy ra mở cửa.

Mưa có xu thế to hơn, bước chân anh rất gấp gáp. Mộc Tử Quân mở cửa đón anh trở về, giống như đón một chú chó ướt sũng, giũ cho cả người cô đầy nước. Mộc Tử Quân dùng mu bàn tay lau mặt, vừa lấy tay ra đã thấy Tống Duy Bồ đứng trước mặt đang cởi áo thun dài tay, mang đến vòi nước để giặt, sau đó vắt khô.

“Ơ anh…” Mộc Tử Quân nhất thời nghẹn lời: “Anh tìm một bộ quần áo mà mặc vào.”

Anh “ừm” một tiếng ngắn gọn, phơi áo, sau đó tìm một chiếc áo thun dài tay màu trắng trong máy sấy. Anh thường mặc như vậy ở nhà, Mộc Tử Quân ngồi cạnh hộp giấy, định nói ra suy nghĩ của mình với anh, còn chưa kịp mở lời thì đã bị một hơi thở khô ráo và nóng ấm của máy sấy phả trực diện vào mặt.

Cô bị anh đẩy vào kẽ hở ở chỗ tựa lưng ghế sofa, được anh ôm trọn, ấn sau gáy kéo vào lòng mình. Hơi ấm cứ bốc lên như vậy thoáng chốc làm Mộc Tử Quân cảm thấy buồn ngủ, tay cô vô thức chống vào ngực anh. Đèn trong phòng khách chưa tắt, vẫn rất sáng, nhưng thân hình anh lại che khuất phần lớn ánh sáng, tạo cho cô một không gian gần như kín đáo.

“Anh làm gì vậy…” Cô hỏi nhỏ.

“Ôm một lát.” Anh từ từ nhắm mắt, ngón tay khẽ vuốt tóc sau đầu cô. Mộc Tử Quân thở dài, tay cũng đặt lên eo anh, sau đó trượt xuống lưng, ngón tay để lại dấu vết trên lớp vải mềm.

“Có phải rất buồn không?” Cô hỏi.

“Không thể nói là buồn.” Tống Duy Bồ nhắm mắt, cằm tựa lên đỉnh đầu cô: “Dù sao đây cũng là… là chuyện của bà ngoại anh, anh không ngờ trước đây bà đã trải qua nhiều long đong như vậy.”

Mộc Tử Quân gật đầu.

“Nghe xong, em chỉ cảm thấy ông nội của em…” Cô nói: “Tại sao ông ấy nói mà không giữ lời?”

“Ông cũng không còn cách nào khác, lúc hứa hẹn nhất định ông đã muốn thực hiện.”

Lặng đi một lúc.

“Vậy anh có phải là người giữ lời không? Những chuyện anh hứa với em đều thực hiện đươc.”

Mộc Tử Quân ngẩng mặt lên, miêu tả đường nét cằm anh.

“Đúng vậy, anh chưa bao giờ gạt em.”

Tống Duy Bồ như thở phào nhẹ nhõm, cơ thể lùi lại nửa tấc, cũng cúi xuống nhìn cô. Lúc vừa mới trở về anh dầm mưa không ít, việc đầu tiên khi vào nhà là rửa mặt, giờ trên mặt anh vẫn còn những vệt nước chưa khô. Mộc Tử Quân nâng tay lau sạch những vết nước đó, anh nắm lấy tay cô, cơ thể hơi cúi xuống, từ từ nhắm mắt dựa vào trước mặt cô.

“Ngày mai anh có tiết buổi sáng không?” Mộc Tử Quân hỏi.

“Không có.” Anh lắc đầu: “Có việc gì sao?”

“Giới Dụ có việc gì không?”

Vừa nhắc đến cái tên này, Tống Duy Bồ hơi mở mắt ra, sức ôm cô cũng nhẹ hơn, thật giống như có một loại kiêng kỵ. Mộc Tử Quân không rõ nguyên nhân, chỉ thấy anh dịch cơ thể ra xa vài tấc, cẩn thận trả lời: “Cũng không có việc gì, tối anh đưa anh ấy đến sân bay, anh ấy phải về nước. Sao vậy?”

Mộc Tử Quân gật đầu, chống tay lên sofa ngồi dậy, vươn tay lấy hộp quà trên bàn trà, đặt vào khoảng trống mà Tống Duy Bồ vừa mới dịch ra, rồi mở nắp.

“Em nghĩ…” Cô và Tống Duy Bồ đều nhìn vào trong hộp: “Anh ấy có thể giúp chúng ta một việc.”

…

Ngày hôm sau.

Đây là lần thứ hai Mộc Tử Quân đến nghĩa trang của Kim Tương Tuyệt. Mấy ngày nay mưa nhỏ liên tiếp, bên trong nghĩa trang vốn ít người qua lại lúc này lại trôi nổi một lớp sương mù mỏng manh. Hương và nến đốt nhiều lần cuối cùng cũng tỏa ra làn khói xanh, Mộc Tử Quân đặt hộp di vật trước mộ, lại lấy bảy tờ giấy vàng mà Giới Dụ yêu cầu từ trong túi ra.

“Thời gian quá gấp, những thứ cần chuẩn bị cũng không mua được, tôi chỉ có thể làm đến đây.” Giọng điệu Giới Dụ hơi áy náy: “Nếu không phải tối nay tôi phải lên máy bay trở về, kỳ thật…”

“Không sao đâu.” Mộc Tử Quân nói: “Tôi chỉ nghĩ nên có một nghi thức như vậy, về phần những chi tiết rườm rà phức tạp, bà cũng sẽ không để ý đâu.”

Giới Dụ gật đầu.

Thứ đặt trước bia mộ không phải là đồ cúng, mà là hộp giấy được sắp xếp từ hôm qua và một bó hoa sen. Giới Dụ nhận lấy bảy tờ giấy vàng từ Mộc Tử Quân, sau đó chắp tay trước ngực, nhỏ giọng đọc văn tế với bia mộ.

Anh ấy đọc rất nhanh, lo lắng lát nữa trời lại mưa, lửa không thể cháy được. Mộc Tử Quân đứng một bên chờ anh ấy đọc xong, lấy bật lửa từ trong áo ra, hơi cúi người nhặt một tờ giấy lên châm lửa. Ngọn lửa nhanh chóng bùng lên, hơi ấm lan qua đầu ngón tay cô. Mộc Tử Quân đặt ngọn lửa kia xuống, lửa nhanh chóng lan sang hộp giấy, cánh và thân hoa sen cũng bị đốt cháy đến cuộn lại.

Cô không đứng dậy mà vẫn hơi cúi người, ánh lửa chiếu sáng một bên mặt, tỏa ra hơi ấm trong làn sương. Cô đã lót vào trong hộp một số vật liệu dễ cháy, ngọn lửa càng cháy càng lớn, trong ánh lửa có thể thấy vạt váy lụi tàn, kịch bản, bức tranh, cùng với…

Cây trâm có thân bằng đồng, lửa đốt không nấu chảy được, nhưng cánh hoa không phải là kim loại, dưới nhiệt độ cao đã nhanh chóng biến dạng và đổi màu, tiếp đó từng cánh rơi xuống, trước khi chạm đất đã hóa thành tro bụi.

Lời văn tế từ quê hương vang vọng ngàn dặm, người nhớ quê có thể trở về, kẻ lưu luyến có thể an nghỉ.

Trăm năm qua người Hoa xa xứ, linh hồn về cố hương.

***

Thời gian Giới Dụ đi rất đúng lúc, nếu muộn thêm chút nữa, chuyến bay sẽ đụng ngay cơn bão.

Melbourne gió thổi suốt ngày, lần này cuối cùng cũng có một trận lớn. Cơn mưa dầm mấy ngày trước đều là khúc dạo đầu của cơn bão này, đối mặt với cơn bão sắp lên đỉnh điểm, thậm chí trường học còn đặc cách cho nghỉ vài ngày để giảng viên và sinh viên về nhà tránh bão.

Chẳng trách hệ thống khí tượng liên tục cảnh báo, ngày đầu tiên cơn bão đổ bộ, tàu điện và tàu lửa lần lượt ngừng hoạt động, khu vực ngoại ô phía Bắc chịu thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng, nhanh chóng bước vào chế độ thiên tai cắt nước cắt điện. Mộc Tử Quân nhận được cuộc gọi cầu cứu từ Do Gia và Tùy Trang, cô cùng với Tống Duy Bồ bất chấp lái xe đến ngôi biệt thự ngoại ô của họ, đón hai người đáng thương không có điện nước về phố người Hoa, nơi cung cấp điện nước ổn định hơn.

Người đông không tiện nấu ăn, Tống Duy Bồ lôi vài miếng thịt bò từ tủ lạnh ra, nướng chín rồi kẹp vào bánh hamburger ăn qua loa cho xong. Tùy Trang đảo qua một vòng phòng khách, hỏi Tống Duy Bồ: “Để Kiri và Do Gia ngủ ở đâu, tôi ngủ ở ghế sofa được không?”

Tống Duy Bồ im lặng một lúc, đứng dậy thay tấm chăn mới trên ghế sofa, trả lời anh ta: “Được.”

“Kiri ngủ cùng tôi sao?” Do Gia bước ra từ phòng tắm, nghe vậy có chút ngạc nhiên: “Hai người là người yêu, tránh né gì chứ?”

Cái này hình như…

Trước mắt hai người họ vẫn chưa từng qua đêm ở phòng đối phương, chỉ có vài lần đều ở trên sofa phòng khách. Có thể là giường đơn hẹp hơn ghế sofa, cũng có thể là một số ý nghĩa tế nhị hơn. Tống Duy Bồ không trả lời, cúi đầu dọn dẹp bàn trà một chút, ánh mắt chuyển sang Mộc Tử Quân trưng cầu: “Được không?”

Dường như Mộc Tử Quân không hiểu anh và Do Gia đang nói cái gì: “Được mà, nhưng hôm nay em phải nói chuyện với Do Gia trước.”

Hai cô gái kéo nhau vào phòng ngủ chính, Tống Duy Bồ tự rót nước cho mình, khi ngẩng đầu lên lần nữa, Tùy Trang đang nhìn anh bằng ánh mắt hơi tìm tòi.

“… Nhìn cái gì.” Anh mất kiên nhẫn.

“Nhìn ra rồi.” Tùy Trang phát ra sự cảm thán: “Vẫn còn đấy.”

Tống Duy Bồ không hiểu: “Cái gì vẫn còn?”

Tùy Trang: “Bạn tôi à, tiếng Trung thật sự rất uyên bác, ý ở ngoài lời, cậu thật sự còn phải học nhiều.”

Bên này Tống Duy Bồ chẳng hiểu ra sao, bên kia Do Gia đã kéo Mộc Tử Quân lên giường. Hai cô gái đều vừa mới tắm xong, khăn lau thấm nước quấn quanh tóc, giống như người Ả Rập quấn chặt khăn mỏng. Bên ngoài gió mưa không ngừng, lốp bốp đánh vào cửa sổ, chấn động làm khung cửa rung lên.

Trong phòng chỉ còn một ngọn đèn sáng, trái lại rất yên bình.

“Vậy nên chị có thể lý giải rằng…” Do Gia ghé sát vào Mộc Tử Quân với ý tứ hàm súc, khoảng cách gần đến mức có thể thấy rõ lông tơ trên mặt: “Hai người còn chưa đến bước đó?”

“Bước nào?” Vẻ mặt Mộc Tử Quân ngơ ngác.

“Chính là bước đó!”

“Bước đó là bước nào?”

“Haiz, em đứa nhỏ này…” Do Gia thở dài, dùng tay che miệng thì thầm vài câu vào tai cô, khiến Mộc Tử Quân bừng tỉnh.

“À —” Trên mặt cô có biểu tình như vừa học được: “Thì ra bước đó chính là bước này.”

Thật là mệt mỏi mà.

Cũng không rõ là do giáo dục vỡ lòng ở phương diện này trong nước không nói rõ hay là do vấn đề của riêng Mộc Tử Quân, khiến cho Do Gia giống như tiền bối truyền đạo giảng dạy giải thích, không ngờ làm đàn chị còn phải đảm nhận việc phổ cập những chuyện như thế này. Hai cô gái lại tụm vào nhau trao đổi một lúc, Mộc Tử Quân cũng mở to mắt, hỏi cô ấy: “Vậy chị đã đến bước kia chưa?”

Do Gia: “Chị còn chưa bắt đầu hẹn hò thì làm sao mà đến bước kia được.”

Mộc Tử Quân: “Vậy thì chị còn không bằng em, em đã đến bước kia rồi.”

Do Gia đầy hứng thú: “Ồ?”

Cô lại ghé tai lại gần, nghe được nửa chừng thì không thể kìm được mà lăn qua lăn lại trên chiếc giường hẹp, ép đến chân giường kêu cót két. Trong phòng khách, hai chàng trai không nhịn được nhìn thoáng qua phòng ngủ, Tống Duy Bồ thu hồi ánh mắt, nghe thấy Tùy Trang hỏi mình: “Vậy nên cái đó của cậu vẫn còn, nhưng cái kia thì không còn nữa, đúng không?”

Tống Duy Bồ: “Lo cho mình đi.”

Anh xoay người bước đi, Tùy Trang nhỏ giọng dặn dò: “Hôm nay chúng tôi ở lại, không tiện lắm, cậu nên giữ cái đó lại trước đã!”

“Rầm” một tiếng, Tống Duy Bồ đóng sầm cửa lại.

Chiếc giường ở phòng Mộc Tử Quân lại tiếp tục lung lay cọt kẹt một lúc, thỉnh thoảng truyền ra tiếng cười của hai cô gái. Tống Duy Bồ mang laptop lên giường sửa luận văn, sửa được một nửa thì nghe thấy cửa phòng được nhẹ nhàng mở ra, Mộc Tử Quân nhẹ chân nhẹ tay chạy vào.

Vị trí giường của anh khá khuất, phải vào trong mới nhìn thấy người có nằm hay không. Mộc Tử Quân đóng cửa lại, quan sát một cái rồi thở phào nhẹ nhõm, ôm chăn đến tìm anh.

“Anh còn chưa ngủ à.” Cô tự nhiên nằm ở mép ngoài giường: “Em còn tưởng anh đã ngủ rồi.”

Lúc cô tới gần thì tiện tay tắt đèn trần, trong phòng chỉ còn ánh sáng từ đèn bàn bên giường. Tống Duy Bồ gập máy tính lại, gật đầu, quay đầu nhìn cô nằm nghiêng, bỗng đứng dậy từ cuối giường, đẩy cô vào phía trong sát tường.

“Làm gì vậy?”

“Em ngủ ở ngoài nửa đêm chắc chắn sẽ rơi xuống.”

Anh lại kẹp cô vào giữa khoảng trống giữa mình và tường, Mộc Tử Quân đổi hướng nằm nghiêng, thấy Tống Duy Bồ với tay tắt đèn bàn. Bóng tối bất ngờ bao phủ, cô không nhìn rõ đường nét của anh, nhưng có thể cảm nhận được người rất gần, hơi thở ngay bên mặt.

“Nói chuyện gì? Vui vẻ như vậy?”

“Chỉ là…” Cô nhớ lại buổi phổ cập kiến thức của Do Gia, ngữ khí mang theo ý cười: “Chỉ là Do Gia hỏi em, hai đứa mình đã đến bước nào rồi.”

Hai người này thật đúng là trời sinh một cặp, ngay cả giọng điệu nói chuyện cũng giống nhau. Tống Duy Bồ thở dài trong bóng tối, tiếp tục hỏi: “Em nói thế nào?”

“Em nói đúng sự thật thôi.” Mộc Tử Quân nói.

Nói đúng sự thật.

Bốn chữ ngắn gọn, tiếng Trung thật sự rất uyên bác, ý ở ngoài lời, anh thật sự còn phải học nhiều.

“Có gì buồn cười đâu.”

“Cái này không buồn cười.” Rõ ràng không nhìn thấy mặt cô, Tống Duy Bồ vẫn có thể cảm nhận được vẻ mặt thành thật của Mộc Tử Quân: “Cái kia mới buồn cười, Do Gia nói với em về bước đó, còn rất buồn cười.”

… Bước đó là bước nào? Nếu bước đó là bước đó, thì có gì buồn cười?

Tống Duy Bồ càng thêm khó hiểu.

“Chị ấy nói là.” Giọng của Mộc Tử Quân như đang chia sẻ kiến thức khoa học mới học được: “Rất nhiều chàng trai, lần đầu tiên đều không được!”

Tống Duy Bồ: …???

“Nhưng mà em cũng không biết ‘không được’ nghĩa là gì.” Mộc Tử Quân chân thành tiết lộ lỗ hổng kiến thức của mình.

“Tống Duy Bồ.” Cô ghé sát hơn: “Anh có không được không?”

Cô vừa tắm xong, người thoang thoảng mùi cam quýt của sữa tắm, vài sợi tóc theo chuyển động của cơ thể rơi lên mu bàn tay anh, chóp tóc lướt qua, tê dại khiến tim người ta đập thình thịch.

Mắt họ dần quen với bóng tối, bắt đầu thấy được ánh mắt và đường nét khuôn mặt của nhau. Lúc này Tống Duy Bồ mới nhận ra, Mộc Tử Quân đã gần anh như vậy. Mắt cô trong veo, đen nhánh lấp lánh trong bóng đêm. Anh nhìn vào đôi mắt ấy một lúc lâu, bất chợt đưa tay nắm lấy bàn tay đang đặt ở eo anh của cô, từ từ di chuyển xuống vài centimet.

Dù trong bóng tối, anh vẫn cảm nhận được mặt Mộc Tử Quân đỏ bừng lên.

“Bây giờ đã hiểu chưa?” Tống Duy Bồ nắm tay cô di chuyển vài cái, giọng nói kiên nhẫn khác thường: “Cái này, gọi là được.”

Mộc Tử Quân: …

Cô “vụt” một cái rút tay lại ôm vào lòng, dùng tay kia che lên mu bàn tay vừa bị anh nắm, thành thật trả lời: “Hiểu rồi.”

Nói xong, cô còn cố ép cơ thể mình ra sau, lưng tựa vào tường, co người lại cứng đơ, giống như muốn phân rõ giới hạn với Tống Duy Bồ ở bên kia. Tống Duy Bồ nằm thẳng người, không để ý đến cô như chim sợ cành cong, chỉ dặn dò: “Lần sau trực tiếp hỏi anh, không cần nghe Do Gia nói lý thuyết suông.”

Mộc Tử Quân: …

Tiếng Trung của anh thật tốt, em rất khâm phục.

Cơn bão mạnh dần yếu đi, lại quanh quẩn ở phía Đông hai ngày, cuối cùng đã đi về hướng xa Melbourne. Sau khi đưa Do Gia và Tùy Trang về nhà, Mộc Tử Quân lại tự mình đi tàu điện đến nhà Tát Sa.

Mọi người trong nhóm đều có xe, Tát Sa sống một mình trong căn hộ ở ngoại ô cách trung tâm thương mại một đoạn, cũng không biết trước khi bão đến cô ấy có tích trữ đủ đồ không. Hôm qua Mộc Tử Quân gửi tin nhắn cho cô ấy nhưng không nhận được trả lời, nhất thời có chút lo lắng, lúc này mới nói với Tống Duy Bồ mình muốn đến thăm cô ấy.

“Để anh đưa em qua đó nhé?” Tống Duy Bồ hỏi.

“Em tự đi được rồi, không phải anh có việc ở thư viện sao?” Cô nói: “Ngoại thành phía Đông cũng không phải phía Bắc bên kia.”

“Cũng đúng.” Tống Duy Bồ gật đầu: “Dạo trước anh nghe nói ngoại ô phía Bắc nửa đêm có tiếng súng vang lên, còn có người vô gia cư phát hiện một đường viền trắng trên tường giống như vẽ thi thể, sau này em tuyệt đối đừng đến phía Bắc một mình đó.”

Mộc Tử Quân phản ứng một chút, sau đó làm bộ đồng tình: “Vâng vâng vâng.”

Ở Melbourne, có xe và không có xe là hai thế giới khác nhau. Tống Duy Bồ đưa cô đi mất nửa tiếng, còn cô tự đi thì phải đổi hai tuyến xe mới tới nơi. Cô vốn định gọi cho Tát Sa, không ngờ khi vừa đến dưới nhà trọ thì gặp một người dân đi ra, cô thừa dịp cửa chưa đóng lách mình bước vào, dựa theo trí nhớ đến trước cửa nhà cô ấy.

Trong nhà không mấy yên tĩnh, tiếng mèo kêu chó sủa loạn cả lên. Ồn ào như vậy ngược lại khiến cô cảm thấy yên tâm hơn. Sau khi ấn chuông cửa, trong nhà truyền đến tiếng bước chân dồn dập, khuôn mặt Tát Sa lập tức xuất hiện sau khe cửa.

Tóc cô ấy búi lỏng sau đầu, dùng một cây bút cài vào, sống mũi đeo cặp mắt kính to đùng. Thấy Mộc Tử Quân đến, cô ấy vội vàng mở cửa, ra hiệu cho cô vào trong.

Mèo chó vẫn đang đánh nhau, cô ấy lần lượt túm gáy ba con tách ra, sau đó đuổi hai con mèo của người khác đi. Lúc này, Mộc Tử Quân mới nhìn rõ cảnh tượng trong phòng.

Các loại tài liệu và sách vứt bừa bãi khắp nơi, bản thảo vương vãi cạnh ghế sô pha, cầm lên thì thấy đó là những sơ đồ quan hệ phức tạp của nhân vật và diễn tiến cuộc đời. Cô nhặt đống bản thảo từ phòng khách đến phòng ngủ, tiện tay thu dọn vài hộp ngũ cốc ăn liền, sau đó thấy Tát Sa lại ngồi đờ đẫn trước máy tính lần nữa với vẻ mặt đau khổ.

“Tát Sa.” Cô cầm theo bản thảo đến: “Chị làm sao thế? Gửi tin nhắn cũng không trả lời.”

“Hả?” Tát Sa như trong mộng mới tỉnh, co chân lại ngả người ra sau, vội vàng lục tìm điện thoại phía sau lưng, bây giờ mới phát hiện ra nó đã hết pin. Cô ấy cắm sạc điện thoại, màn hình phản ứng một chút rồi hiện lên logo trắng, sau đó là hàng loạt âm thanh thông báo tin nhắn.

“À…” Cô ấy nhìn màn hình, há hốc miệng vì ngạc nhiên.

Mộc Tử Quân định nói: “Chị—”

“Chờ đã!” Tát Sa giơ tay chặn trước mặt cô, ngăn cô nói tiếp: “Tiền thuê nhà và tiền điện nước của chị đã trễ một tuần rồi, nếu không đóng nữa sẽ bị phạt tiền!”

Thôi được.

Mộc Tử Quân thở dài một tiếng, ngồi xếp bằng trên sàn, tay trái chống vào má, nhìn Tát Sa thanh toán tất cả các khoản phí bị trì hoãn một lần, trong khoảnh khắc trông thấy vẻ mặt khó xử của cô ấy. Mộc Tử Quân nghiêng người qua, từ cặp kính che nửa khuôn mặt của cô ấy phản chiếu một dãy số làm cô kinh ngạc:

Số dư: $23.77.

“Chị đừng nói với em là…” Ngữ khí Mộc Tử Quân nghiêm giọng.

“Đó là tất cả tiền tiết kiệm còn lại của chị…” Tát Sa yếu ớt trả lời.

Hai cô gái nhìn nhau một lúc, Mộc Tử Quân dứt khoát lấy từ trong ba lô ra một túi thức ăn chó.

“Em vốn thấy Richard ăn khá ngon nên đem đến cho chó của chị ăn thử.” Cô nói: “Đúng lúc, chị cũng đừng để nó bị đói. Nếu chị đói thì…”

Cô đưa túi thức ăn chó qua.

“Loại này lượng lớn, nhiều protein, chị cũng có thể ăn được.”

Tát Sa nhận túi thức ăn, chân thành cảm ơn: “Cảm ơn nhé, em thật sự đã giúp bọn chị vượt qua vấn đề cấp bách.”

Cô ấy vừa nói vừa đứng lên, đổ một ít vào bát cho chó, phần còn lại cất vào tủ. Mộc Tử Quân đi theo cô ấy về phòng khách, hai cô gái ngã người xuống sofa. Mộc Tử Quân không nhịn được hỏi: “Sao gần đây chị không gửi em phần sau nữa?”

Tát Sa ngẩng mặt lên trời thở dài: “Phần sau khó viết quá, viết phần sau lại phải sửa phần trước, mấy ngày bão chị ốm nặng một trận, cảm giác như cả người bị đốt cháy.”

Chó ăn xong thì vẫy đuôi đến tìm Tát Sa. Cô ấy ôm nó vào lòng, ngả người trên sofa, vẻ mặt yếu ớt như người vừa khỏi bệnh. Mộc Tử Quân thở dài, ghé qua vỗ nhẹ lên đầu cô ấy.

“Em hiểu chị rất coi trọng câu chuyện cũ này, nhưng em thấy trạng thái này của chị không được tốt lắm.” Cô nói: “Tát Sa, chị phải viết tiểu thuyết suốt đời, em cảm thấy chị có thể viết rất nhiều tiểu thuyết hay, chứ không phải đốt cháy sinh mệnh mình vào một tác phẩm, để rồi…”

Tát Sa ngẩng đầu lên.

“Chết đi.” Mộc Tử Quân nói.

Tát Sa giật mình: “Em nói đúng.”

“Chị cảm thấy viết những thứ này làm mình đau khổ à?” Cô tiếp tục hỏi.

“Khó mà diễn tả.” Tát Sa ôm chó tiếp tục nằm xuống: “Nhưng chị biết không viết thì nhất định sẽ đau khổ, một khi linh cảm xuất hiện, những nhân vật đó sẽ luôn lượn lờ trong đầu mình. Cho nên mặc dù lúc không viết ra được có chút đau khổ, nhưng so với sự đau khổ khi không viết thì nó chẳng là gì cả.”

“Chị nghĩ những nhân vật đó có sự sống không?”

“Có, thế giới và nhân vật xuất hiện trước, sau đó họ sẽ tự chọn lựa số phận cho mình… Nên đôi khi chị không thể kiểm soát được hướng đi của cốt truyện, cảm thấy rất bất lực.”

Mộc Tử Quân cũng đưa tay xoa đầu chú chó, cổ vũ nói: “Cố gắng hoàn thành nó nhé, em sẽ mang thức ăn chó đến cho chị.”

“Thật là một sự hỗ trợ lớn lao.”

Cả hai cười một lúc, Mộc Tử Quân mới nghiêm túc nói: “Dù thế nào đi nữa, chị cũng nên ra ngoài một chút, đừng tự nhốt mình trong nhà. À phải rồi…”

Cô lại lục tìm trong túi.

“Câu lạc bộ kịch trường em sắp diễn vở mới, Do Gia đã đưa em ba vé. Chị có muốn đi xem cùng bọn em không?”

“Thật là một cái bóng đèn to đùng mà.”

“Giá mà Steve cũng có giác ngộ như chị thì tốt rồi.”

“Steve là ai? Chị khỏi bệnh rồi thì không nhớ rõ những người này lắm.”

“Một chú chó.”

…

Các vở kịch trước đây của câu lạc bộ kịch đều được diễn lại mỗi nửa năm một lần, lần này rất đặc biệt, bởi vì kịch bản là hoàn toàn mới, họ đã mất gần một năm để chuẩn bị, từ cốt truyện đến thiết kế sân khấu đều không có bản gốc để tham khảo. Sau khi Mộc Tử Quân nộp kịch bản dịch cho tổ đạo diễn thì không quan tâm lắm, hiện giờ buổi diễn sắp tới, Do Gia là người phụ trách vé và tuyên truyền cho nên bận đến mức đầu óc quay cuồng.

Ngày diễn ra buổi biểu diễn.

Mộc Tử Quân và Tống Duy Bồ xuất phát trước một tiếng, lái xe đến ngoại ô đón Tát Sa, sau đó đi đến bãi đỗ xe của trường. Ngoài cửa nhà hát đông nghẹt người, một số nhân viên đứng ở cửa phát sổ tuyên truyền, ngoài bìa in hình một hoa hồng đỏ. Vì là câu lạc bộ kịch của người Hoa, khán giả và ngôn ngữ chính đều là tiếng Trung. Mộc Tử Quân mở trang bìa, nhìn thấy cuối cùng họ đã chốt một cái tên trong số hàng chục tên kịch bản cô dịch —

《Hoa hồng Thượng Hải》

Tống Duy Bồ đi mua nước cho họ, Tát Sa lật xem sổ tuyên truyền, ghé tai Mộc Tử Quân thì thầm: “Tên này quê thật, sơ lược vở kịch nói về gì thế? Không phải em phụ trách dịch phụ đề lời thoại à?”

“Chị không sợ bị tiết lộ trước à?”

“Chị không sao cả.”

“Thì đại khái là…”

Cô kể lại qua loa nội dung vở kịch một lần, Tát Sa lộ ra biểu cảm hiểu ra.

“Tình tiết cũng cũ kỹ, đây là câu chuyện xưa cứu người khỏi chốn phong trần thôi.” Tát Sa tổng kết nói: “Thiếu gia cứu cô gái phong trần, cô gái ấy vừa gặp đã yêu, sau đó vị thiếu gia kia vì xiềng xích phong kiến mà chia tay, từ nhỏ chị đã…”

“Suỵt, suỵt, suỵt.” Mộc Tử Quân thấy biên kịch và đạo diễn đi ngang qua bên cạnh, vội vàng đè Tát Sa lại: “Chị nói nhỏ thôi, đây không phải là mô-típ kinh điển sao?”

“Là kinh điển, nhưng chị cảm thấy…” Tát Sa không chịu buông tha: “Câu chuyện này đã kể mấy trăm năm rồi, mấy thiếu gia này có bao nhiêu bản lĩnh chẳng lẽ không tự biết à? Cứu ra rồi cưới về làm vợ lẽ để bị vợ lớn và mẹ chồng ức hiếp, không cứu được thì lại than thở vì áp lực gia tộc, vốn dĩ là một người phụ nữ quyến rũ như vậy cuối cùng đều trở thành oán phụ chốn khuê phòng, theo chị thì đừng cứu làm gì, biết đâu người ta a a a a a —”

Tống Duy Bồ vừa mua nước về thấy Tát Sa đang bị Mộc Tử Quân mạnh mẽ chế ngự thì ngạc nhiên: “Sao vậy?”

Một tay Mộc Tử Quân bịt miệng Tát Sa, tay kia kéo cô ấy vào nhà hát: “Không có gì đâu, những nhà văn viết tiểu thuyết như họ thường hay chê bai lẫn nhau, em sợ biên kịch nghe thấy thôi.”

Sau một lúc, ba người tìm chỗ ngồi trong nhà hát.

Dù Tát Sa nói như vậy, nhưng khi nhạc đệm của vở kịch vang lên, ánh sáng chiếu xuống, trong khoảnh khắc tình yêu bi thương thời loạn thế trên sân khấu bắt đầu diễn, nước mắt của cô ấy bắt đầu mất khống chế mà rơi xuống. Mới vừa rồi còn mắng mỏ, giờ lại hạ giọng thì thầm vào tai Mộc Tử Quân: “Diễn viên nam đóng vai thiếu gia rất có sức thuyết phục, diễn xuất cũng tốt, chị không chê nổi nữa rồi…”

Mộc Tử Quân: “Diễn viên trong câu lạc bộ kịch của Do Gia đấy, em nhờ xin số WeChat cho chị nhé?”

“Không cần.” Tát Sa tỉnh táo nói: “Trai đẹp vẫn nên ngắm từ xa, không phải ai cũng giống River nhà em, nhìn gần nhìn xa đều không chê vào đâu được.”

Mộc Tử Quân: “Đúng vậy, loại hình như thầy Tống đúng là hiếm có, nhìn từ xa hay gần gũi thân mật đều không chê vào đâu được, em sẽ giới thiệu người khác cho chị sau.”

Tống Duy Bồ bỗng ghé vào, cũng hạ giọng hỏi: “Ý của từ ‘gần gũi thân mật’ là gì?”

Mộc Tử Quân: “Anh đừng nghe lén con gái nói chuyện.”

Trong nửa đầu vở kịch, nam chính đóng vai thiếu gia chiếm trọn mọi ánh nhìn của khán giả, nhưng đến phần giữa và cuối, nam phụ vẫn luôn im lặng lại dần trở thành nhân vật cốt lõi thúc đẩy cốt truyện, hai đoạn độc thoại của cậu ta sau khi chứng kiến nam nữ chính sóng vai nhau dưới ánh đèn sân khấu lại càng khiến người xem rơi lệ.

Câu chuyện kết thúc bằng hình ảnh nữ chính rời khỏi Thượng Hải, bước lên con tàu vượt đại dương, bóng lưng cô ấy hiện lên trong cảnh cuối, sau đó, người đàn ông lỡ mất tình yêu bắt đầu bước đi không ngừng dưới ánh sáng thay đổi, lưng hắn càng ngày càng cong. Đèn sáng rồi lại tắt, mỗi lần hắn xuất hiện trước mắt người xem, tóc lại bạc hơn, lưng càng cong hơn, gương mặt thêm nhiều nếp nhăn.

Nhạc nền hùng tráng và bi thương vang lên, thi thoảng trong khán phòng lại có tiếng nức nở. Phần còn lại không có lời thoại, bản dịch của Mộc Tử Quân cũng đến đây là hết. Lúc dịch không cảm thấy gì, nhưng khoảnh khắc này, trong lòng cô bỗng trào dâng một nỗi buồn không tả, như một tờ giấy bị vò nát dần mà không ai mở ra — cứ như vậy sao? Kết thúc như vậy sao?

Ánh đèn sân khấu đột nhiên tắt hết.

Trong bóng tối, chỉ còn âm thanh “cộp cộp” của gậy chống và tiếng bước chân loạng choạng của người đàn ông truyền đến. Cô mở to mắt, muốn nhìn rõ cuối cùng trên sân khấu xảy ra chuyện gì. Sau một khoảng lặng kéo dài, bất chợt có một luồng sáng trắng chiếu xuống sân khấu, chiếu sáng ông lão đứng ở trung tâm, trong tay ông không còn cầm gậy nữa.

Ông nhìn đăm đăm về phía bên phải sân khấu, khán giả cũng nhìn theo ánh mắt của ông. Sau đó, bên phải sân khấu từ từ sáng lên dưới ánh sáng trong trẻo — ông đã già đến vậy, nhưng dưới ánh sáng trắng, nữ chính lại đang ở độ tuổi thanh xuân tươi đẹp nhất.

Cô ấy mặc sườn xám, khoác một chiếc áo choàng gấm màu vàng, cầm một chiếc quạt tròn thêu hoa hồng đỏ trong tay, đi từng bước về phía ông. 

Cô ấy đi đến, dáng vẻ yêu kiều. Ông lặng lẽ nhìn cô ấy, lưng còng cũng từ từ thẳng lại. Cô ấy dùng quạt tròn điểm nhẹ vào ngực ông, trách móc: “Sao lại đến muộn nữa rồi?”

Cô ấy nói “lại”, Mộc Tử Quân bỗng nhiên hiểu ra điều gì đó, hốc mắt bỗng thấy chua xót. 

“Đúng vậy.” Người đàn ông chậm rãi đi qua, hai tay vòng qua ôm lấy eo cô ấy, giọng nói không còn khàn khàn như người già: “Sao tôi luôn chậm một bước?”

Cô ấy nghiêng đầu tựa vào vai ông, cũng từ từ mở miệng. 

“Không sao, lần này đến kịp.”

“Lần này, tôi sẽ chờ anh.”

***

Tát Sa khóc từ lúc hạ màn cho đến khi Tống Duy Bồ dẫn hai cô đi ăn.

Nhà hàng ở Melbourne đều đóng cửa sớm, chỉ có một quán nướng ở phố người Hoa mở đến 2 giờ sáng, kiêm luôn kinh doanh quán rượu nhỏ. Ở đằng xa có mấy bàn sinh viên tụ tập ăn uống, Mộc Tử Quân và Tống Duy Bồ tìm một bàn gần cửa sổ để ngồi, khi đi qua quầy lễ tân, anh lấy thêm cho Tát Sa một gói khăn giấy.

“Không phải chị nói đoạn đó rất cũ rích sao?” Mộc Tử Quân không nhịn được hỏi.

“Cũ chính là kinh điển, kinh điển thì xem trăm lần cũng không chán!” Tát Sa vừa nói năng hùng hồn vừa rơi nước mắt.

“Nhưng thật ra em có chút, không hiểu rõ một chỗ.” Mộc Tử Quân giơ tay phát biểu, thu hút sự chú ý của Tống Duy Bồ và Tát Sa: “Đó là em không quá chắc chắn cuối cùng cô ấy yêu nam chính hay nam phụ, vừa rồi em suy nghĩ một chút…”

Cô có chút đăm chiêu: “Hai người không phát hiện người lớn tuổi trong cảnh đó đều hóa trang rất đậm sao? Căn bản không thể nhìn rõ là nam chính hay nam phụ. Người đó nói mình luôn chậm một bước… Nhưng thực tế, nam chính và nam phụ đều chậm một bước mà.”

Tát Sa cũng bị cô nhắc nhở. “Vậy em nghĩ sao?”

“Không phải em nghĩ mà là cô ấy nghĩ.” Rõ ràng Mộc Tử Quân có rất nhiều điều muốn nói: “Em nghĩ người đàn ông ở cảnh cuối cùng kia là ai, phải xem người trong lòng cô ấy thật sự muốn chờ là ai.”

“Cô ấy muốn yêu ai thì yêu người đó.” Tát Sa nói.

“Đúng, cô ấy có thể yêu bất kỳ ai.” Mộc Tử Quân gật đầu liên tục: “Nhưng nếu để em nói, em cảm thấy người cô ấy thực sự thích là nam phụ, cho nên người cô ấy chờ cũng là nam phụ. Phụ nữ có đôi khi yêu mà không tự biết, khi còn trẻ họ có thể nhầm lẫn sự rung động mãnh liệt thành tình yêu, nhưng một tình cảm bền lâu cũng không hẳn không phải là tình yêu.”

“Cũng có thể rung động và tình cảm bền lâu đều đã là quá khứ, cô ấy vốn không chờ ai cả.” Tát Sa cười có chút bàng quan: “Câu chuyện cũ của cô ấy không hẳn là chuyện tình yêu, cảnh cuối cùng là sự chấp niệm của người đàn ông, không phải của cô ấy.”

“Tôi không cảm thấy vậy.” Tống Duy Bồ bất ngờ lên tiếng, nhưng phản đối không phải Tát Sa, mà là Mộc Tử Quân.

“Tại sao yêu mà không tự biết chứ?” Trên mặt của anh mang vẻ bối rối của một bạn nam: “Yêu nhất định sẽ biết, cảm giác thích một người rất rõ ràng.”

“Ví dụ như?”

“Ví dụ…” Anh suy nghĩ: “Bạn thích một người, nhìn thấy cô ấy bị thương sẽ lo lắng, thấy trời lạnh sẽ đưa áo cho cô ấy, thấy cô ấy cần giúp đỡ thì không thể khoanh tay đứng nhìn…”

“Nhìn thấy bị thương sẽ lo lắng?” Mộc Tử Quân nghiêng đầu: “Anh đã bắt đầu thích em từ khi ở Alice Springs rồi à?”

Tống Duy Bồ: …

“Thấy trời lạnh sẽ đưa áo…” Cô kinh ngạc: “Cái này cũng quá sớm, lúc anh cho em mượn khăn quàng cổ chúng ta mới gặp nhau vài lần mà?”

Tống Duy Bồ: “Lần đó…”

“Nhìn thấy cô ấy cần giúp đỡ thì không thể khoanh tay đứng nhìn.” Mộc Tử Quân bừng tỉnh: “Không thể nào, khi anh dẫn em đi mua chăn ở sòng bạc thì đã có ý đồ với em rồi sao?”

Tát Sa: “Chủ đề chuyển hướng một cách đáng kinh ngạc, nhưng chị thích nghe.”

“Nhưng lần ở sòng bạc đó là lần gặp thứ hai, anh muốn giúp em, chắc chắn là trước đó đã có ấn tượng với em rồi.” Mộc Tử Quân nắm lấy tay áo của Tống Duy Bồ bên cạnh: “Anh thật là tầm thường! Ngày đó đón em ở sân bay thì đã yêu em từ cái nhìn đầu tiên! Anh cũng là loại người thấy sắc nổi lòng tham!”

“Khi đó em bay cả đêm, mặt cũng chưa rửa.” Sắc mặt Tống Duy Bồ tối sầm: “Anh thấy sắc của ai chứ?”

“Vậy là lần ở sòng bạc!”

“Lần đó cũng không rửa mặt!”

“Anh thật sự rất để ý em, mới gặp hai lần đã quan sát xem em có rửa mặt không.”

“… Ăn cơm của em đi!”

Nửa bữa ăn còn lại, Mộc Tử Quân hồi tưởng về mọi thứ trong thời gian ở Melbourne suốt nửa năm qua, Tống Duy Bồ nghe được thì ngồi không yên, ngay khi ăn xong thì vội vã chạy ra quầy thanh toán.

“Được rồi được rồi.” Tát Sa can ngăn: “Cậu ấy bỏ tiền mời em ăn cũng không lấp được miệng em, da mặt cậu ấy còn khá mỏng.”

Mộc Tử Quân cười lạnh: “Anh ấy giả vờ đó, lúc ở bên em anh ấy chẳng biết xấu hổ là gì.”

Họ ở ngay phố người Hoa, nên không quá để ý thời gian, lúc ngẩng đầu lên mới thấy mấy bàn bên cạnh đã ăn xong từ lâu. Quán nướng trống rỗng chỉ còn lại mỗi bàn của họ, Tống Duy Bồ đã thanh toán xong vẫy gọi hai cô lại, Mộc Tử Quân nhìn anh trả tiền nên quyết định không làm khó nữa, làm động tác kéo khóa miệng rồi kéo Tát Sa đứng dậy.

Đi chưa được vài bước, điện thoại cô bỗng rung lên.

Muộn thế này, ban đầu Mộc Tử Quân còn tưởng là Do Gia bên kia kết thúc tiệc mừng công cần cô giúp đỡ. Ai ngờ khi nhìn xuống, trên màn hình hiện lên cuộc gọi thoại từ mẹ. Bên này đã là nửa đêm, ở trong nước cũng không còn sớm, sao mẹ lại gọi vào giờ này?

Cô ngẩn người, dừng bước lại nhận cuộc gọi. Tát Sa và Tống Duy Bồ cũng dừng lại, quay đầu nhìn cô.

Ngay khi cuộc gọi được kết nối, bên kia có một sự im lặng bất thường.

Không, có lẽ dùng từ yên tĩnh sẽ chính xác hơn, mà trong sự yên tĩnh đó, Mộc Tử Quân cảm thấy có một nỗi bất an khó tả.

Sau một khoảng lặng ngắn ngủi, giọng mẹ cô truyền đến, mang theo sự mệt mỏi sau nhiều lo lắng.

“Tử Quân, về nước đi. Ông nội…”

Cô ngẩng lên nhìn Tống Duy Bồ, trong ánh mắt chứa đựng sự mờ mịt. Dường như chàng trai cũng nhận ra điều gì đó không ổn, bước tới hai bước, nâng tay nắm lấy vai cô. Thật kỳ lạ, dù cách xa như vậy, bên cạnh còn có tiếng ồn ào của phố người Hoa về đêm, vậy mà cô vẫn ngửi thấy một mùi thuốc sát trùng phảng phất.

Nước mắt cô trào ra trước khi nghe lời tuyên án của số phận, lăn xuống má, rơi lên mu bàn tay của Tống Duy Bồ đang nắm vai cô, lưu lại một vệt nước uốn lượn. Có lẽ con người cũng chỉ là một loài động vật, có khả năng dự đoán tin dữ bản năng. Truyện tình yêu thường kết thúc bằng cuộc sống hạnh phúc, phim về phản diện kết thúc bằng sự chiến thắng của chính nghĩa. Vậy nếu một câu chuyện kể về cuộc đời của một con người thì sao?

Cuộc đời của con người, nên dùng cái gì để đặt dấu chấm hết đây?